Η υποκρισία της Δικαιοσύνης... (απόσπασμα από Μπαλζακ 'Χαμένες Ψευδαισθήσεις')

Υπάρχουν άνθρωποι άξεστοι οι οποίοι σπρωγμένοι από την ανάγκη, παίρνουν ένα οποιοδήποτε ποσό από κάποιον χρησιμοποιώντας βία· τους αποκαλούν εγκληματίες και αναγκαστικά λογαριάζονται με τη δικαιοσύνη. Ένας φτωχός άνθρωπος που διαθέτει ευφυΐα βρίσκει ένα μυστικό που η εκμετάλλευσή του αξίζει θησαυρό· εσείς του δανείζετε τρεις χιλιάδες φράγκα (....), τον βασανίζετε μέχρι να φτάσει στο σημείο να σας παραχωρήσει όλο ή μέρος του μυστικού, εσείς όμως δεν λογοδοτείτε παρά μόνο στη συνείδησή σας αλλά η συνείδησή σας δεν σας στέλνει στο Κακουργιοδικείο. 
Οι εχθροί της επικρατούσας κοινωνικής τάξης επωφελούνται απ' αυτή την αντιφατικότητα για να κραυγάσουν ενώπιον της δικαιοσύνης και να εξοργιστούν εν ονόματι του λαού που καταφέρνουν να στείλουν στα κάτεργα έναν κλεφτοκοτά, ενώ βάζουν στη φυλακή για λίγους μόνον μήνες, έναν άνθρωπο που κηρύσσει δόλια πτώχευση και καταστρέφει οικογένειες ολόκληρες. 
Αυτοί, όμως, οι υποκριτές ξέρουν καλά πως με το να καταδικάσουν τον κλεφτοκοτά οι δικαστές διατηρούν το φράγμα ανάμεσα στους φτωχούς και τους πλούσιους· αν όμως αυτοί οι τελευταίοι ανατρέπονταν θα οδηγούσαν στο τέλος της επικρατούσας κοινωνικής τάξης. Γιατί ο χρεοκόπος,  ο επιδέξιος καταπατητής κληρονομιών, ο τραπεζίτης που θάβει μια υπόθεση για δικό του όφελος, δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από μια μεταβίβαση κεφαλαίων..."

(Ονορέ ντε Μπαλζάκ (1799-1850) Χαμένες Ψευδαισθήσεις, Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη του Κεμπέκ, Συλλογή "Μ' όλους τους ανέμους' 1069 : version 1.0, σελίδες 1239-1240)

 Il y a des gens sans instruction qui, pressés par le besoin, prennent une somme quelconque, par violence, à autrui : on les nomme criminels et ils sont forcés de compter avec la justice. Un pauvre homme de génie trouve un secret dont l’exploitation équivaut à un trésor, vous lui prêtez trois mille francs (à l’instar de ces Cointet qui se sont trouvé vos trois mille francs entre les mains et qui vont dépouiller votre beaufrère), vous le tourmentez de manière à vous faire céder tout ou partie du secret, vous ne comptez qu’avec votre conscience, et votre conscience ne vous mène pas en cour d’assises. Les ennemis de l’ordre social profitent de ce contraste pour japper après la justice et se courroucer au nom du peuple de ce qu’on envoie aux galères un voleur de nuit et de poules dans une enceinte habitée, tandis qu’on met en prison, à peine pour quelques mois, un homme qui ruine des familles : mais ces hypocrites savent bien qu’en condamnant le voleur les juges maintiennent la barrière entre les pauvres et les riches, qui, renversée, amènerait la fin de l’ordre social ; tandis que le banqueroutier, l’adroit capteur de successions, le banquier qui tue une affaire à son profit, ne produisent que des déplacements de fortune. 
(Honoré de Balzac (1799-1850) Illusions perdues La Bibliothèque électronique du Québec Collection À tous les vents Volume 1069 : version 1.0, pages 1239-1240)