Το δημοψήφισμα κατά το ισχύον Σύνταγμα
Το Σύνταγμά μας (άρθρο 42) προβλέπει δύο είδη δημοψηφισμάτων, καθένα από τα οποία εξυπηρετεί διαφορετικές πολιτικές ανάγκες και έχει διαφορετικές προϋποθέσεις και νομικοπολιτικές συνέπειες. Πρόκειται για το δημοψήφισμα για "κρίσιμα εθνικά θέματα" και το δημοψήφισμα για "ψηφισμένο νομοσχέδιο που ρυθμίζει σοβαρό κοινωνικό ζήτημα" (εκτός από τα δημοσιονομικά). Και τα δύο είδη δημοψηφισμάτων τα προκηρύσσει, ως τυπικά αρμόδιος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας (ΠτΔ) με σχετικό Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ) εν ώ η επιλογή του ενός ή του άλλου αποτελεί ουσιαστική πολιτική επιλογή της κυβέρνησης, αφενός, ανάλογα με τη φύση και το είδος του ζητήματος και αφετέρου, ανάλογα με την τρέχουσα πολιτική συγκυρία, καθόσον τα πεδία εφαρμογής και των δύο δημοψηφισμάτων (και των δύο αντίστοιχων εννοιών: "κρίσιμο εθνικό θέμα" και "σοβαρό κοινωνικό ζήτημα") συχνά τέμνονται ή και ταυτίζονται. Βέβαια το δεύτερο είδος δημοψηφίσματος προϋποθέτει "ψηφισμένο νομοσχέδιο"