Κοινοβουλευτισμός και κυβερνητική κρίση στη Μ. Βρετανία... (Σύντομα, ευχάριστα και, κυρίως, δωρεάν μαθήματα Πολιτικής ιστορίας)

Με αφορμή την πρόσφατη κυβερνητική κρίση στη Μ. Βρετανία λόγω της παραίτησης της Πρωθυπουργού Λιζ Τρας -και όχι πολιτική κρίση, όπως βιάστηκαν να την αποκαλέσουν πολλοί χαιρέκακοι...- υπενθυμίζεται ότι είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που δημιούργησε το κοινοβουλευτικό σύστημα στο πλαίσιο μιας συνταγματικά περιορισμένης μοναρχίας και έχει πολιτικούς θεσμούς με μεγαλύτερη ιστορική συνέχεια και αποτελεσματικότητα από τους ευρωπαϊκούς. Κι ας έχει Σύνταγµα στο οποίο ορισµένοι πολιτικοί θεσµοί (ιδίως αυτοί που ρυθμίζουν το κοινοβουλευτικό σύστηµα) διαµορφώθηκαν µε µακροχρόνια πρακτική ως άγραφοι νόμοι και παραµένουν τέτοιοι κατά µεγάλο µέρος μέχρι σήµερα (μη τυπικό, ήπιο Σύνταγμα), τους οποίους το Κοινοβούλιο, λόγω της παντοδυναμίας του, μπορεί ανά πάσα στιγμή να τους τροποποιήσει.

Γι αυτό η Μ. Βρετανία χαρακτηρίζεται ως η μήτρα του κοινοβουλευτισμού, πολιτικό σύστημα που αργότερα διαδόθηκε σ' ολόκληρο τον κόσμο και ιδίως στην Ευρώπη, ενώ οι πολιτικοί θεσμοί της υπερισχύουν των προσώπων, τα οποία εκλέγονται απλώς να τους υπηρετούν.

Η Μ. Βρετανία, ήδη από το Μεσαίωνα, επιτυγχάνει τον περιορισμό των εξουσιών του βασιλιά και την καθιέρωση του κοινοβουλευτικού συστήματος διακυβέρνησης με σταδιακά βήματα:

α) Περιορισμός εξουσιών βασιλιά

- Magna Carta (1215): Ο βασιλιάς πρέπει να συμβουλεύεται τους ευγενείς (Great Council)

- Ερρίκος 3ος (1236): Χρησιμοποίηση του όρου κοινοβούλιο για πρώτη φορά, έγκριση φορολόγησης από το κοινοβούλιο για χρηματοδότηση πολέμων.

- 1332: Ευγενείς αντιπρόσωποι των κομητειών (knights of the shire) και των πόλεων (αστοί: έμποροι, δικηγόροι, κλπ.) διαμόρφωσαν για πρώτη φορά τη βουλή των κοινοτήτων (house of commons).

- 1341: H άνω βουλή των λόρδων (ανώτεροι κληρικοί και ευγενείς) συνεδριάζει για πρώτη φορά χωριστά (house of Lords).

β) Ιστορικοί σταθμοί της μακράς εξέλιξης του κοινοβουλευτισμού:

- Ερρίκος 5ος (1414): Επικύρωση νόμων και από τις 2 βουλές.

- Ερρίκος 8ος (1530): Μεταρρύθμιση και η υποταγή της Εκκλησίας στις εξουσίες του βασιλιά και του κοινοβουλίου.

- Petition of Right (1628), Habeas Corpus (1679): δικαιώματα των υπηκόων-αρχές κράτους δικαίου.

- Bill of Rights (1689): το κοινοβούλιο υπέρτερο του μονάρχη.

- Parliamentary Reform Acts (1832, 1867, 1918, 1928): επέκταση του δικαιώματος του εκλέγειν.-

Σήμερα η Μεγάλη Βρετανία είναι μια από τις ισχυρότερες οικονομίες και στρατιωτικές δυνάμεις του πλανήτη, εξάγει την γλώσσα και την κουλτούρα της, τις τέχνες, τη φιλοσιφία και τις επιστήμες σ΄ ολόκληρο τον κόσμο, η Δημόσια διοίκηση και η οικονομική ζωή της λειτουργούν ανεξάρτητα από την όποια κυβερνητική κρίση, ενώ τα ζητήματα συγκρότησης της κυβέρνησης επιλύονται με πολιτικές διαβουλεύσεις και δημοκρατικές εκλογές από ένα δικομματικό σύστημα που λειτουργεί δημοκρατικά, θεσμικά και με σεβασμό στις ελευθερίες κι όχι με καφενειακές κομματικολογίες, άναρθρες κραυγές, πελατειακές σχέσεις, χαβαλέ και κλειδαρότρυπα...