Τα βασικά ένστικτα
Σύμφωνα με τις επιστημονικές θεωρήσεις της εξελικτικής βιολογίας και της εξελικτικής ψυχολογίας, όλοι οι έμβιοι οργανισμοί είναι γενετικά προγραμματισμένοι να επιδιώκουν την επιβίωσή τους και την εξάπλωσή του είδους τους. Σε ατομικό επίπεδο, αυτός ο πρωταρχικός στόχος μεταφράζεται σε ένα σύνολο συγκεκριμένων συμπεριφορών που υποκινούνται από τα αρχέγονα βασικά ένστικτα, τα οποία είναι οι εγγενείς τάσεις ή ορμές ενός ζωντανού οργανισμού προς την κατεύθυνση συγκεκριμένων συμπεριφορών ή αντιδράσεων. Τα βασικά ένστικτα προϋπάρχουν της μνήμης που προκύπτει από τη μάθηση και παραμένουν αναλλοίωτο χαρακτηριστικό ενός βιολογικού είδους. Κατά την διάρκεια της ζωής του ο άνθρωπος θα εκπαιδευτεί και θα καθοδηγηθεί, αρχικά από γονείς και στη συνέχεια από σχολείο, φίλους και κοινωνία. Με απλά λόγια οι συμπεριφορές του θα προγραμματιστούν από άλλους ώστε να είναι κοινωνικά αποδεκτές. Σύμφωνα με την ψυχολογία το βασικό μοντέλο του ανθρώπινου ψυχισμού διακρίνεται στο ”αυτό ή εκείνο” (id) στο ”υπερεγώ” (super ego) και στο ”εγώ” (ego). Το ”id” είναι το τμήμα του ψυχισμού μας με το οποίο γεννιόμαστε, ενώ το ”super ego” είναι το τμήμα του ψυχισμού μας το οποίο προκύπτει από την ανατροφή, την εκπαίδευση, την μάθηση, τα βιώματα και την καθοδήγηση. Το ”id” αποζητά απλά και μόνο να ικανοποιήσει τις βασικές εξελικτικές του ανάγκες (τα βασικά ένστικτα) ενώ το ”superego” αποζητά να λειτουργεί το άτομο με τρόπο ηθικά και κοινωνικά αποδεκτό. Όταν λοιπόν το ”id” στην προσπάθεια ικανοποίησης των αναγκών του συμπεριφέρεται με τρόπο, κοινωνικά και ηθικά μή αποδεκτό, το ”superego” θα ασκεί κριτική στο άτομο και θα το τιμωρεί με συναισθήματα ενοχής και ντροπής. Το ”id” λοιπόν και το ”superego” βρίσκονται συνεχώς σε μια κατάσταση διαμάχης για το ποιά συμπεριφορά από τις δύο θα επικρατήσει. Το τελικό αποτέλεσμα αυτής της διαμάχης εκφράζεται από το τρίτο τμήμα του ψυχισμού μας το ”ego”. (διευκρινίζεται ότι το ”id”, ”superego” και ”ego” αποτελούν ”συμβολικές” έννοιες και δεν ανταποκρίνονται σε πραγματικές εγκεφαλικές δομές)Το id και τα 4 F της εξέλιξης (evolution) Όπως έχω αναφέρει στο πρώτο μου άρθρο, η φύση δεν νοιάζεται για μόδες, κεράσματα, όμορφες λέξεις και φλερτ. Την φύση την ενδιαφέρει η διαιώνιση των ισχυρών ειδών και αυτό επιτυγχάνεται με το ζευγάρωμα των ισχυρών γονιδίων. Το ζευγάρωμα των ισχυρών γονιδίων προϋποθέτει την επιβίωση των ατόμων-φορέων μέχρι να φτάσουν σε ηλικία κατάλληλη για αυτοπροστασία, ζευγάρωμα και προστασία των απογόνων, τουλάχιστον μέχρι οι απόγονοι να είναι ικανοί να αυτοπροστατευτούν και να αναλάβουν τα ηνία της διαιώνισης του είδους. Οι βασικές ανάγκες που προκύπτουν λοιπόν για να επιβιώσει το άτομο είναι η διατήρησή του εν ζωή, το οποίο επιτυγχάνεται με την τροφή και την προστασία του από κινδύνους, είτε μέσω αποφυγής τους είτε μέσω εξουδετέρωσης τους και η ανάγκη για να επιβιώσει το είδος είναι η αναπαραγωγή των ατόμων. Οι βασικές ανάγκες λοιπόν ατόμου και είδους ενσωματώνονται στις ακόλουθες 4 λέξεις τα αρχικά των οποίων σχηματίζουν τα 4 F της εξέλιξης (evolution). Food (τροφή), Fight (μάχη) or Flight (φυγή), Fuck (σεξ) Ίσως σε πολλούς που δεν γνωρίζουν από evolution και για τα βασικά ένστικτα τα παραπάνω να φανούν ανήθικα, ”λίγα” και brutal. Για να ”συλληφθούν” καλύτερα από το μυαλό του αγαπητού αναγνώστη θα πρέπει προς στιγμήν να αφήσουμε στην άκρη την σύγχρονη κοινωνία, τα επώνυμα ρούχα, το smartphone, τις τουρμπίνες και τις αεροτομές στο αυτοκίνητο και γενικά οτιδήποτε σύγχρονο και να μεταφερθούμε ”νοητικά” στην εποχή των σπηλαίων όπου ντυμένοι με ένα κομμάτι προβιάς και οπλισμένοι με ένα ρόπαλο, μια κοφτερή πέτρα και ένα κοντάρι έπρεπε να αφήσουμε την οικογένεια στην ασφάλεια της σπηλιάς και να βγούμε να αναζητήσουμε τροφή για την συντήρηση της οικογένειας και να έρθουμε αντιμέτωποι με τους κινδύνους της φύσης και του λοιπού ζωικού βασιλείου. Σε αντίθεση με το ”superego” και το ”ego”, το ”id” είναι ακόμα στην εποχή των σπηλαίων και για να εξελιχθεί απαιτούνται δισεκατομμύρια χρόνια.Το τέταρτο F, ο εξελικτικός ανιχνευτής και ο έλεγχος του ισχυρού αρσενικού. Έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε ότι το αναπαραγωγικό ένστικτο προκαλεί τις γυναίκες και τους άνδρες να δουλεύουν μαζί για ένα κοινό σκοπό. Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι και η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική από τη ρομαντική εικόνα που γονείς, σχολείο και κοινωνία μας έχουν παρουσιάσει. Όπως προανέφερα, η συμπεριφορά μας στον τομέα του έρωτα και του σεξ δεν είναι θέμα ελεύθερης επιλογής. Η εξέλιξη μας κάνει σκλάβους στα βασικά μας ένστικτα, κύριος σκοπός των οποίων είναι να βοηθήσουν στην εξάπλωση του καλύτερων γονιδίων. Όταν κάποιος επιλέγει έναν σύντροφο που είναι πιο όμορφος, πιο έξυπνος, ψηλότερος, ευγενέστερος και ισχυρότερος από ότι κάποιος άλλος, αυτός/αυτή υποκινείται και καθοδηγείται ενστικτωδώς από τα αρχέγονα βασικά ένστικτα. Το αντρικό και το γυναικείο σώμα προετοιμάζονται κατά τη φάση της αποπλάνησης για τη δημιουργία ενός νέου ανθρώπινου πλάσματος στο οποίο μεταφέρουν τα γονίδια της ομορφιάς, της νοημοσύνης, του ύψους, της ευγένειας και ούτω καθεξής. Τα αναπαραγωγικά ένστικτα επηρεάζουν με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο τη συμπεριφορά των ανδρών και των γυναικών, τόσο κατά τη φάση της αποπλάνησης όσο και αργότερα στις μακροχρόνιες σχέσεις. Ο ρόλος του αρσενικού είναι να διαμοιράσει το γονίδιο σε όσο το δυνατόν περισσότερα θηλυκά και να εξελίξει το είδος, τόσο μέσω πολλαπλών απογόνων όσο και μέσω διαφορετικών γενετικά απογόνων. Σε αντίθεση με το αρσενικό, ο ρόλος του θηλυκού δεν είναι να μοιραστεί το γονίδιο της με πολλά αρσενικά αλλά να επιλέξει το ισχυρότερο αρσενικό με το ποιοτικότερο γονίδιο. Λόγω του ότι στο θηλυκό έχει ανατεθεί από τη φύση ο ρόλος της κυοφορίας του γονιδίου και της ανατροφής και προστασίας του απόγονου (μάνα) δεν ήταν δυνατόν η φύση να επιτρέψει την πιθανότητα λανθασμένης εγκυμοσύνης η οποία θα αποτελούσε ρίσκο για την εξέλιξη των ειδών. Μην ξεχνάμε ότι το ”id” ζει ακόμα στην εποχή των σπηλαίων όπου άμβλωση και αντισύλληψη είναι άγνωστα. Το θηλυκό λοιπόν είναι προγραμματισμένο από την φύση να αναζητά ένα πανίσχυρο αρσενικό για να βρει πανίσχυρο γονίδιο για να δημιουργήσει απογόνους με πανίσχυρο γονίδιο και στη συνέχεια να εξασφαλίσει την προστασία των απογόνων μέχρι να είναι ικανοί να αυτοπροστατευτούν. Για αυτό το λόγο η γυναίκα είναι εφοδιασμένη από την φύση με τις ακόλουθες αρχέγονες ενστικτώδεις ασυνείδητες λειτουργίες: (αα) να εντοπίσει ένα πανίσχυρο αρσενικό (screening for the Alpha Male) (ββ) να αποκτήσει τον έλεγχο του αρσενικού για να τον μετατρέψει σε προστάτη των απογόνων (Betaizing the Alpha Male)Οι παραπάνω λειτουργίες αποτελούν τμήμα ενός αρχέγονου ενστικτώδους ασυνείδητου μηχανισμού, του εξελικτικού ανιχνευτή – εντοπιστή (evolutionary detector) ο οποίος ανά πάσα ώρα και στιγμή στέλνει ”εξελικτικά σήματα” στο θηλυκό για το αν το αρσενικό το οποίο την πολιορκεί είναι ”ισχυρό” (Alpha ή πραγματικός άντρας στη γλώσσα των γυναικών) ή ”ανίσχυρο” (Beta ή μέσος άντρας). Επίσης επειδή όπως προαναφέρθηκε (και θα αναλυθεί σε επόμενο άρθρο) το θηλυκό είναι προγραμματισμένο να αποκτήσει τον έλεγχο του αρσενικού, να επιλέξει δηλαδή το Alpha αρσενικό και να το μετατρέψει σε Beta (Betaizing the Alpha Male), ο ίδιος μηχανισμός θα της στέλνει ”εξελικτικά σήματα” καθ όλη την διάρκεια του Betaizing μέχρι την επίτευξη του στόχου της, μέχρι δηλαδή το αρσενικό να έχει γίνει πλέον Beta.α σήματα του evolutionary detector, ανάλογα με το Survivalκαι Reproductive Value που θα εντοπίσει, θα καθορίσουν τη συμπεριφορά του θυληκού ”id” απέναντι στο αρσενικό. Αν ο evolutionary detector εντοπίσει Alpha αρσενικό θα προκληθεί στο θυληκό εξελικτικό ενδιαφέρον και έλξη τα οποία θα εξωτερικευτούν με shit tests / congruence tests και με επίδειξη ”κρυφών σημαδιών” (soft signs) και δεικτών ενδιαφέροντος. Αντιθέτως αν ο evolutionary detector εντοπίσει χαμηλότερο value θα προκληθεί εξελικτική αδιαφορία, ενώ αν εντοπίσει πολύ υψηλότερη αξία θα προκληθεί εξελικτικό ρίσκο καθώς θα υπάρξει κίνδυνος το θηλυκό να μην καταφέρει να πετύχει το σκοπό της να αποκτήσει τον έλεγχο του αρσενικού και αυτό εξελικτικά αποτελεί κίνδυνο για την προστασία των απογόνων.Η διπλή προσωπικότητα του θηλυκού Όπως προανέφερα το ”id” και το ”superego” βρίσκονται συνεχώς σε διαμάχη για το ποια συμπεριφορά τελικά θα επικρατήσει. Ενώ λοιπόν από εξελικτικής πλευράς έχουμε τον evolutionary detector να αξιολογεί το Survival και το Reproductive Value εκ μέρους του ”id”, από κοινωνικής και ηθικής πλευράς έχουμε το ”superego” το οποίο θα κρίνει το Social και το Psychological Value. Και εδώ είναι που αρχίζει το θέμα να αποκτά ενδιαφέρον. Ενώ τα κριτήρια του ”id” είναι πανομοιότυπα, τα κριτήρια του ”superego” διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο καθώς διαμορφώνονται από πολλούς παράγοντες ανάλογα το κοινωνικό, πολιτισμικό, θρησκευτικό, οικογενειακό και συντροφικό περιβάλλον από το οποίο έχει προγραμματιστεί η γυναίκα (μεγαλούπολη/επαρχία/χωριό – Ελλάδα/Ευρώπη/Αμερική/Ασία κτλ – άθεη/υλίστρια/πνευματική/χριστιανή/ Με λίγα λόγια τα κριτήρια του ”superego” καθορίζονται από το parental conditioning, το daddy conditioning, το social conditioning, το partner conditioning και το sexual conditiong που έχει υποστεί η κάθε γυναίκα. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι η σεξουαλική της απελευθέρωση και επιμόρφωση, τα επίπεδα της οποίας καθορίζουν το βαθμό του ASD και επηρεάζουν το αποτέλεσμα της ”μάχης” του ”id” με το ”superego”. Για να πετύχουμε λοιπόν το σκοπό μας και να αποπλανήσουμε τη γυναίκα που επιθυμούμε, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι στην επαφή μας με μια γυναίκα συναναστρεφόμαστε ταυτόχρονα με δύο προσωπικότητες, την αρχέγονη γυναίκα (id) και την κοινωνική γυναίκα (superego). Πρέπει λοιπόν αφενός να κεντρίζουμε το ενδιαφέρον του evolutionary detector για να ”ξυπνήσουμε” το ”id” και αφετέρου να εμποδίζουμε το ”superego” να θέτει κοινωνικά εμπόδια και να ”κοιμίσουμε” την κριτική, τις ενοχές και το ASD. Στο σημείο αυτό αξίζει να υπενθυμίσω την σπουδαιότητα της αξιολόγησης (qualification / screening) μέσω της οποίας θα κατανοήσουμε το πώς και πόσο θα χρειαστεί να συναναστραφούμε με το ”superego”, πώς θα μάθουμε τα επίπεδα ASD της γυναίκας και γενικότερα το βαθμό που το ”superego” εμποδίζει το ”id” ώστε να αναμιχθούμε στη ”μάχη” με τον καταλληλότερο τρόπο. (διευκρινίζεται ότι καταβλήθηκε προσπάθεια οι πληροφορίες του παρόντος άρθρου, παρά το επιστημονικό τους υπόβαθρο, να αποτυπωθούν σε απλή γλώσσα κατανοητή από τον απλό αναγνώστη που δεν έχει γνώσεις εξελικτικής ψυχολογίας και βιολογίας) |
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου