"Το πνεύμα των νόμων'', η ποινή του θανάτου και ο φιλελεύθερος Μοντεσκιέ

Ο Μοντεσκιέ υπέρ της ποινής του θανάτου

Ιδού τι έγραφε στο "Πνεύμα των Νόμων" ο Μοντεσκιέ (1689 — 1755), φιλελεύθερος διανοητής και θεμελιωτής της (οργανικής) διάκρισης των κρατικών εξουσιών σε νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική -πρώτος ο Αριστοτέλης επινόησε την (ουσιαστική) διάκριση των εξουσιών- στο ζήτημα της τιμωρίας που αρμόζει, όχι μόνο σ' ένα δολοφόνο αλλά και σ έναν που έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα ενός συμπολίτη του, ακόμα και την περιουσία του....

"...όσα εγκλήματα διαταράσσουν τη γαλήνη και προσβάλλουν ταυτόχρονα την ασφάλεια πρέπει να περιληφθούν στην τέταρτη κατηγορία (εννοεί τα εγκλήματα κατά της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας, τραυματισμούς κλπ).

Οι ποινές που επιβάλλονται σε αυτά τα εγκλήματα είναι τα λεγόμενα βασανιστήρια. Είναι ένα είδος ανταπόδοσης, δηλαδή η κοινωνία αρνείται την ασφάλεια σ' ένα πολίτη αν αυτός την έχει στερήσει από έναν άλλο. Αυτή η ποινή συνάγεται από τη φύση του πράγματος, αντλείται από το Λόγο και της πηγές του καλού και του κακού. Ένας πολίτης είναι άξιος της ποινής του θανάτου όταν παραβιάζει την ασφάλεια μέχρι σημείου να αφαιρεί τη ζωή ή να επιχειρεί να την αφαιρέσει. Αυτή η θανατική καταδίκη είναι κάτι τι σαν φάρμακο της ασθενούς κοινωνίας. Όταν παραβιάζεται η ασφάλεια αναφορικά με την περιουσία, μπορεί και να συντρέχουν λόγοι να επιβληθεί η θανατική ποινή· αλλά ίσως θα ήταν προτιμότερο και πιο σύμφωνο με τη φύση να τιμωρούνται τα εγκλήματα εις βάρος της ασφάλειας των αγαθών με τη δήμευση των αγαθών· και θα έπρεπε[ε να γίνεται έτσι, αν οι περιουσίες ήταν κοινές και ίσες. Αλλά επειδή όσοι δεν έχουν καθόλου περιουσία δείχνουν προθυμία να θίξουν τα αγαθά των άλλων, θεωρήθηκε πρέπον η σωματική ποινή να υποκαταστήσει τη χρηματική.

Όλα όσα λέω απορρέουν από τη φύση και είναι πολύ ευνοϊκά για την ελευθερία του πολίτη".

(MONTESQUIEU, "L’ESPRIT DES LOIS" ŒUVRES COMPLÈTES. ÉDITION ÉDOUARD LABOULAYE, GARNIER FRÈRES, 1875 ( page 481)

Η ΠΟΙΝΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΣΗΜΕΡΑ